Zehirlenmelerde İlk Yardım Nasıl Yapılır, Zehirlenme Çeşitleri Ve İlk Yardım Türleri Nelerdir?

Belirli dozlarda ya da miktarlarda alındığında kişinin vücuduna zarar veren tüm maddeler zehir denir. Bu zehirli maddelerin kişinin vücuda girmesi ile vücudun normal işleyişi ya da fonksiyonlarının bozulmasına da zehirlenme denir.

İlaçlar, ev temizlemek için kullanılan ürünler, böcek öldürücüler, bazı gazlar, buharlar, bazı bitkiler, yangın dumanı ve günlük yaşantımızda kullanılan birçok ürün zehirli maddeler arasında yer almaktadır.

Zehirli olan maddelerin vücuda girişine göre zehirlenmeler; sindirim, solunum ve cilt yani deri yolu ile olan zehirlenmeler olarak üçe ayrılır.

Sindirim Yolu İle Olan Zehirlenmeler

Zehirli olan maddenin vücuda girmesi ile oluşan ve en çok rastlanan zehirlenme türüdür. Ev ortamında özellikle de 1 ila 4 yaşları arası çocuklarda sindirim sistemi yolu ile oluşan zehirlenmeler önemli bir yer tutmaktadır.

Solunum Yolu İle Olan Zehirlenmeler
Kişinin vücuduna solunum yolu ile giren karbon monoksit, karbondioksit, klor ve metan gibi gazlar ile çeşitli yapıştırıcı, boya ve gaz ya da buhar halindeki kimyasal maddelerden dolayı meydana gelen zehirlenmelerdir.

Deri Yolu İle Olan Zehirlenmeler
Zehirli olan maddenin kişinin vücuduna hayvan ısırmaları, böcek sokmaları, ilaç enjeksiyonu ya da doğrudan temas ile girmesi sonucu oluşan zehirlenmelerdir.

Zehirlenmelerde Genel Belirtiler
Zehirlenmelerde kişide ortaya çıkan belirtiler çok çeşitlidir ve zehirli olan maddelerin niteliklerine ve vücuda giren miktara bağlı olarak değişmektedir.

Sindirim Sistemi Bozuklukları: Şiddetli ishal, bulantı, kusma, karın ağrısı ve buna benzer şikayetler görülür.

Sinir Sistemi Bozuklukları: Rahatsızlık hissi, havale, bilinç kaybı, kaslarda ağrı ve hareketlerde uyumsuzluk halleri görülür.
Solunum Sistemi Bozuklukları: Morarma, solunum durması, solunum güçlüğü, baş dönmesi, baş ağrısı ve kulak çınlaması gibi belirtiler görülür.

Dolaşım Sistemi Bozuklukları: Kişinin nabız ritminde ve nabız sayısında değişiklikler ve kalp durması.

Bunların dışında zehirli olan maddenin vücuda giriş yoluna bağlı olarak dudaklarda ve ağız çerçevesinde yanıklar ve ciltte kızarıklıklar gibi belirtiler görülür.

Sindirim Yolu İle Olan Zehirlenmelerde İlk Yardım Nasıl Yapılır?
• İlk önce hasta ya da yaralı olan kişinin bilincini kontrol edin.
• Kişinin yaşam bulgularını değerlendirin.
• Eğer kişinin bilinci yerinde ise kişinin ağzı su ile çalkalanır, eğer eller zehirli olan madde ile temas etmiş ise su ile iyice yıkanır.
• Kişiye ağızdan herhangi bir şey kesinlikle verilmez ve kusturulmaya çalışılmaz.
• Özellikle yakıcı madde zehirlenmelerinde kişi kesinlikle kusturulmaya çalışılmaz.
• Zehirleyici maddenin tespit edilebilmesi için veri toplanır ve tıbbi yardım ekibine ulaştırılır.
• Eğer kişide bilinç kaybı var ise hasta ya da yaralı olan kişiye koma pozisyonu verilir.
• Ve elbette hemen tıbbi yardım istenir.

Unutmayın!
Zehirli olan maddenin alınması sırasında tahriş olan sindirim yolundaki hasar kusturma sonucu daha da fazla artabileceğinden genelde sindirim yolu ile zehirlenmiş olan kişi kusturulmaya çalışılmaz.Bilinci kapalı olan kişilere kesinlikle ağızdan hiçbir şey verilmez.

Solunum Yolu İle Olan Zehirlenmelerde İlk Yardım Nasıl Yapılır?
• Yapılması gereken ilk şey patlama ya da yangınlara karşı olay yeri güvenlik önlemleri almanız gerekir. Varsa gaz vanasının kapatılması, elektrik düğmelerine kesinlikle dokunulmaması, kibrit ya da çakmak yakılmaması, eğer yoğun bir duman var ise ıslak bez ya da maske kullanılması veya hasta ya da yaralıyı çıkarmak için ip kullanılması gibi.
• Kişi temiz havaya çıkartılır ya da cam veya kapılar iyice açılır ve ortam bir güzel havalandırılır.
• Kişinin yaşam bulguları değerlendirilir. Eğer gerekiyor ise temel yaşam desteği sağlanır.
• Kişinin bilinci yerinde ise o zaman kişi yarı oturur bir pozisyonda, eğer bilinci kapalı ise koma pozisyonunda bekletilir ve hemen tıbbi yardım istenir.

Deri Yolu İle Olan Zehirlenmelerde İlk Yardım Nasıl Yapılır?
• Ellerin zehir ile olan teması önlenir.
• Kişinin yaşam bulguları değerlendirilir.
• Eğer zehir bulaşmış ise giysiler hemen çıkartılır.
• Deri bol su ve sabun ile 15 ya da 20 dakika boyunca yıkanır.
• Hemen tıbbi yardım istenir.