Keten Bitkisinin Tıbbi Etkileri Nelerdir?

Keten bitkisine halk arasında kirbas, siyelek ya da zeyrek adı da verilir. Keten bitkisine Latincede Linum Usitassimum denir.

Keten bitkisi yaklaşık olarak 30 ila 35 cm yüksekliğinde olan ve yaz zamanında mavi renkte çiçekler açan bir bitkidir.

Keten Bitkisinin Yetiştiği Yerler

Keten bitkisinin asıl vatanı Batı Asya ve Anadolu olduğu sanılmaktadır. Keten bitkisinin yabani olan türüne çok sık rastlanmaz.

Keten bitkisi Ortadoğu, Balkanlar, Avrupa ve elbette ülkemizde de yetiştirilen bir bitkidir. Ülkemizde keten bitkisi Karadeniz, İç Anadolu, Ege ve Marmara bölgelerinde yetiştirilmektedir.

Keten Bitkisinin Kullanılışı
Keten bitkisi iplik elde etmek amacı ile üretilen bir bitkidir. Keten bitkisinin lifleri beziryağı yapımında ve tıbbi amaç ile kullanılmak üzere tohumları ekilmektedir. Keten bitkisi bu amaç ile üretilmek için M.Ö. 5000 yılından bu yana ekilmektedir.

Keten bitkisinin Latince adının bir parçası olan üsitassimum’un anlamı en kullanışlı anlamına gelmektedir. Yani anladığınız üzere bu kelime keten bitkisinin çok yönlü faydaları olduğunu belirtmektedir.

Haziran ayında keten bitkisinin hasadı yapılmaktadır. Hasattan sonra keten kapsülleri dövülmek sureti ile tohumlarından ayrılır. Bir ucu künt, yassı, diğer ucu ise oval tanelerden oluşur. Daha sonra toz haline getirilip lapa haline getirilerek haricen kullanılır.

Keten bitkisini müsilaj olarak kullanmak isterseniz müsilajın bağırsağın içerisinde şişmesini daha kolay bir hale getirmek için yanında iki bardak kadar da su içilmelidir. Daha sonra bağırsağı tahriş etmeyen özellikte yani yumuşak çorba ya da püre biçiminde karbonhidratlı diyet uygulanmalıdır.

Keten bitkisinden beziryağı, keten bitkisinin tohumlarının önce kavrulup daha sonra ezilip torbaların içerisinde sıkılması sonucu elde edilmektedir. Beziryağı kendine has olan ağır bir kokuya, esmer renge ve kolaylıkla kuruyabilen bir yapıya sahiptir. Kaynatılmamış olan beziryağına İngiliz beziryağı, kaynatılmış olan beziryağına ise Türk beziryağı adı verilmektedir. Tıbbi alanda genellikle İngiliz beziryağı çok daha faydalıdır. Bunların dışında beziryağı boya imalatında kullanılan organik olan değerli bir yağdır.

Keten Bitkisinin İçindeki Maddeler
Keten bitkisinin tohumunun içerisinde müsilaj, yağ, glikozit bir madde olan linamarin ve protein bulunur. Keten bitkisinin içeriğindeki yağ asitlerinin yaklaşık olarak %90’ında linoleik, linoleik ile oleik asitler türünde doymamış yağ asitleri bulunmaktadır.

Keten Bitkisinin Tıbbi Etkileri
Keten tohumlarının içerisinde bulunan müsilaj bağırsağın içerisinde su çekip şişerek mekanik bir müsilaj olarak hizmet eder. Ketenin aynı etkiyi göstermesi ise biraz daha fazla zaman almaktadır ancak tahriş yapmama özelliğine sahiptir. Bu özelliğinden dolayı keten bitkisi diğer müshillere göre çok daha uzun bir süre boyunca kullanılabilir. Bunun dışında içeriğindeki yağda müsilaj etkiye yardımcı bir faktör oluşturur.

Keten bitkisinin bu özelliğinden dolayı özellikle Eski Mısırlılar tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Müsilajın yumuşatıcı etkisi nedeni ile gastrit türündeki yani sindirim sisteminde meydana gelen hafif tahriş durumlarında ayrıca da anjin rahatsızlığında gargara olarak oldukça faydalıdır.

Lapa olarak temiz bir tülbent içerisine konan keten tohumları sayesinde öksürük sorunu hafifletilebilir. Burada meydana gelen etki daha çok mekanik bir etkidir. Ağrılı bölgelere yerleştirilen lapa da aynı derecede etki göstermektedir.

Beziryağı haricen kullanıldığında yanık ve yaraların tedavisinde fayda sağlamaktadır. Yine yanık ve yaraların tedavisinde kullanılmak üzere keten tohumlarından da fayda sağlanabilir.

Fakat günümüzdeki modern yanık tedavi ilaçlarının ortaya çıkması nedeni ile artık neredeyse keten bitkisinin yanıklarda tedavi amacı ile kullanılması yok gibidir.