Gaz Sancısı Neden Olur? Nasıl Geçer?
Gaz sancısı; yuttuğumuz hava ve besin sindirimi sırasında parçalanma esnasında bağırsaklara hava kaçması sonucunda bağırsaklardaki gaz nedeniyle oluşur.
Yuttuğumuz hava ile ve besinlerin sindirimi sırasında parçalanma esnasında bağırsaklara hava kaçması sonucunda mide ve bağırsaklarda gaz oluşur. Oluşan gaz miktarı çok olursa ve vücut bu gazı dışarı atmakta zorlanırsa gaz sıkışması görülür. Bu sıkışma da şiddetli gaz sancısına ve şişkinliğe yol açabilir.
Bunun yanında gaz sancısının karında şişlik, geğirme, karın ağrısı, midede doluluk hissi, karında ağrıya neden olan kramplar, karın bölgesinde gerginlik gibi birçok belirtisi vardır. Sindirim sisteminde oluşan gaz şikayetini hafife almamak gerekir. Beslenme şekli, yutulan hava ile ilgili olabileceği gibi bazı hastalıkların belirtisi de olabilir. Gaz oluşumundan sonra kişi istemsiz olarak gaz çıkarma isteğinde bulunacaktır. Çıkarılan gaz bize sindirim sistemimizle ilgili ipuçları verir. Bu konuyu gaz neden oluşur, gaz oluşumu nasıl engellenir, gaz sancısı nasıl giderilir diyenler için ele aldık. Gaz sancısı bebeklerde ve yetişkinlerde farklı nedenlerle oluşabilir. Nedenlerini ve çözüm önerileri de farklılık gösterebilir. Bu nedenle konuyu ayrı ayrı ele almak daha faydalı olacaktır.
Bu Yazıda Neler Var?
BEBEKLERDE GAZ SANCISI
Birçok bebek şiddetli veya hafif olarak gaz sancısı sorunuyla karşılaşır. Bu sorun bebeğinize zarar vermemekle beraber sınırlı süreyle rahatsızlık verir. Bebeğiniz dünyaya geldiğinde mide-bağırsak sistemi tam olarak gelişmemiş bir durumdadır. Yetişkinlerde bulunan sindirime yarayan birçok enzim, bu dönemde bebeklerde henüz tam anlamıyla işlev görmez. Bu da bebeğinizin gaz sancısı çekmesine yol açabilir.
Nedenleri :
Bebek emdikten sonra karın bölgesinde ağrıya neden olan kramplar hissedebilir. Bebek yaşadığı sorunu ağlayarak belli eder. Bu durumda bebeğin gaz sancısı dışındaki herhangi bir sebepten dolayı ağlamadığına emin olmanız gerekir. Genelde sancılar en çok açlıkla karıştırılır.Eğer bebek karnı doyduğunda susuyorsa ağlamanın nedeni açlık olabilir. Ancak bebek emmesine ve doymasına rağmen susmuyorsa nedeni gaz sancısı olabilir. Bebeğin çok fazla emmesi de gaz sancısını arttırabilir. Bu durumda bebeğinizi 2-3 saat aralıklarla emzirebilirsiniz. Bunun yanında bebeklerde gaz sancısının erken dönemde başlanan ek gıdalar, bebeklere şekerli su içirilmesi, çok erken yaşlarda nişastalı gıdalara başlanması, bebeğe çok fazla su içirilmesi veya yeterince su verilmemesi, bulunduğu ortamın aşırı sıcak veya soğuk olması, uzun süre aynı konumda yatırılıp hareketsiz bırakılması, bebeğe hareket kabiliyetini sınırlandırıcı kıyafetler giydirilmesi, altının uzun süre ıslak bırakılması, süt veren annenin gazlı gıdalar tüketmesi gibi birçok nedeni vardır.
Bebeğiniz ayaklarını karnına çekerek ağlıyorsa, karnı şiş durumdaysa gaz sancısı çekiyor olma ihtimali yüksektir. Kusma, kabızlık veya sık kaka yapma gibi durumlar da bebeklerde gaz sancısının belirtileri arasındadır.
Çözüm önerileri:
Bebek her istediğinde, kendisini güvende hissetmesi açısından emzirilmelidir. Ancak bebek emdikten sonra kusuyor ve ağlıyorsa kucakta sakinleştirilmelidir. Kucakta hafif şekilde sallayarak, sırtını okşayarak bebeğin gazı çıkartılabilir. Bebeği karnının üzerine yatırmak veya kucakta yüzü yere bakacak şekilde kol üzerine yatırmak da onu rahatlatabilir. Banyo ve sonrasında yapılacak masaj da bebeğinizi rahatlatabilir. Banyo sırasında ılık su içinde iken karın masajı, ayakların sıcak tutulması ve karın üzerine yatırma gibi yöntemler de gaz sancısını gidermede oldukça etkilidir. Gaz giderme için kullanılan ilaçlar çoğu zaman etkili olmayabilir. O nedenle fazla miktar ve sayıda ilaç kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Bunların yanısıra Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’nun bebeklerde gaz sancısına kesin çözüm kürü tarifi de işinize yarayabilir. Saraçoğlu’nun tarifine göre; kaynayan suya 1 çay kaşığı kimyon koyup karıştırın. Su bir taşım kaynadıktan sonra bir tülbent yardımıyla karışımı süzün. Karışım ılıdıktan sonra içine 2 çay kaşığı toz şeker ilave edin ve iyice karıştırın. Bir çay kaşığı yardımıyla yavaşça bebeğinize içirin.
ÇOCUKLARDA GAZ SANCISI
Gaz sancısı bebeklerde olduğu kadar küçük yaştaki çocuklarda da yaygın bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Sindirim sistemi tam olarak gelişmemiş olan çocuğun vücudu çoğu zaman yeni bir besine karşı tepki gösteriyor. Bu da çocuğun gaz problemiyle karşılaşmasına neden olabiliyor. Çocuğunuzun mide şikayetleri varsa, karın ağrısı yaşadığını söylüyor ve yemek yemeyi reddediyorsa gaz sancısı yaşıyor olabilir. Ancak yaşanan karın ağrısı bazı hastalıkların belirtisi de olabilmektedir.
Nedenleri:
Gaz sancısının en önemli nedenlerinden biri beslenme şeklidir. Yüksek yağlı ve lifli gıdalar çocukta gaz oluşumuna neden olabilir. Bunun yanısıra gazlı içecekler de gaz sancısı şikayetinin nedenleri arasındadır. Küçük yaştaki çocukların enerjileri çok yüksek olduğu için sürekli hareket halindedirler. Çoğu anne baba çocuğa ayaktayken yemek yedirmeyi alışkanlık haline getirmiştir. Ancak çocuk hareket halindeyken beslenirse normalinden daha fazla hava yutar ve bu da gaz sorununa neden olabilir.
Çözüm önerileri:
Çocuğunuzun yediği besinlere dikkat etmeniz bu sorunu çözmenize yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun gün içinde yediği besinleri not ederek özellikle hangi besinin onda gaz oluşumuna neden olduğunu anlayabilirsiniz. Eğer bunu yapmakta zorlanıyorsanız bir hekimden yardım alabilirsiniz. Çocuğunuza gazlı içecekler yerine su içirmeniz oluşacak gaz problemini engellemenize ve çocuğunuzun sindirim sisteminin daha düzenli çalışmasına olanak sağlar. Çocuğunuza yavaş yemek yemeyi ve yerken yiyecekleri çiğneyerek yutmayı öğretin. Böylelikle çocuk daha fazla hava yutmaz ve oluşabilecek gaz problemi de engellenmiş olur.
Eğer çocuğunuz gaz sancısı çekiyorsa onu sırtüstü düz bir zemine uzandırın. Daha sonra karın bölgesine hafifçe masaj yapın. Son olarak bacaklarını karnına doğru bastırarak yavaş hareketlerle yaptırdığınız egzersiz gaz sorununu gidermeye yardımcı olacaktır.
Tüm bunları uygulamanıza rağmen çocuğunuzun karın ağrısı geçmiyorsa bunun başka bir nedeni olabilir. Böyle durumlarda doktorunuza danışmanız probleminizi çözmenize yardımcı olacaktır.
YETİŞKİNLERDE GAZ SANCISI
Gaz sancısı yetişkinlerde de sıklıkla görülen problemlerden biridir. Karında şişlik, geğirme, karın ağrısı, midede doluluk hissi, karında ağrıya dönüşen keskin kramplar gaz sancısının başlıca belirtileridir. Bağırsakta oluşturulan gazın sıkışması ve dışarı atılamaması sonucunda oluşan problemin çeşitli nedenleri vardır.
Nedenleri:
Karın ağrısı ve gaz sancısı problemi yaşayan kişi öncelikle beslenmesine dikkat etmelidir. Probleme neden olan besinin ne olduğunu belirlemeli ve o besini olabildiğince az tüketmelidir. Kişi alerjisi olan bir gıdayı tükettiğinde de gaz problemiyle karşılaşabilir. Hava yutma, fazlaca hareketsiz kalmak, yüksek lifli gıdalar tüketmek, zamanı geçmiş gıdalar tüketmek, bağırsaklardaki problemler, ayak ve karın bölgesinin soğuk alması, sigara ve alkol tüketimi, mideyi rahatlatıcı hafif yiyecekler yerine ağır bol yağlı kızartma türü yiyecekleri tercih etmek, gazlı ve şekerli glikoz oranı yüksek içecekler tüketmek, süt tüketiminin gerekenden fazla olması, baharat oranı yüksek yiyecekler tercih etmek ve yemek yerken lokmaları çiğnemeden yutmak gibi durumlar gaz sancısı yaşamamıza neden olabilir.
Çözüm önerileri:
Yetişkinlerde gaz sancısı doğum sancısına benzer. Belirli aralıklarla karın bölgesinde hissedilen ağrıyla kendini gösterir. Böyle durumlarda sırtüstü uzanmak sancıyı hafifletir. Sırtüstü pozisyonda yapılan hafif egzersizler de gaz sancısından kurtulmanıza yardımcı olabilir.
Gaz sancısını gidermek için tüketilen besinlere de dikkat edilmesi gerekir. Bağırsak bakterilerinin sebep olduğu gaz problemine karşı probiyotik gıda takviyesi yapılması önerilmektedir. Bu gıdaları marketlerden rahatça temin edebileceğiniz gibi, eczanelerden veya internet sitelerinden bulabileceğiniz kapsül halinde probiyotikler de vardır. Bunun yanında zencefil, nane, papatya, kakule, rezene ve anason gibi bitkiler de gaz sancısını gidermede oldukça etkilidir.
Gaz ağrıları bebekte daha çok ilk üç ayda ve genellikle akşamüstü görülür. Benimkiler 1 ay çektilerdi. Çareyi, emzirmeden dakikalar önce yakmaz ısıda bir çay kaşığı (2,5ml) Alman Papatyası çayını hazırından (glikozlu!!!) ya da daha iyisi evde yapılanı verdikten sonra bebek gevşeyince omuzda gazını geğirtip emziriyordum. Minicik bebeğinize kesinlikle düz şeker vermeyin, kaynamış ya da çiğ. Papatya çok güçlüdur, kullanırken abartmamalı.
186 Dile çevrilmiş olan Dr. Benjamine Spock’un Türkçeye çevrilmiş olan;
‘Çocuk Bakımı’ kitabı eşsiz bir yardımcıdır.
Kolay gelsin.