Domates Nerede Yetişir?

Domates tüm dünyaya Peru’ dan yayılmıştır. Bu bakımdan Anadolu’ ya gelişi ve Osmanlı mutfağına girişi ancak 1800 yıllarda gerçekleşmiştir. Domates aslen bir meyvedir ama Amerika Birleşik Devletlerin’ de sebze kategorisinde sınıflandırıldığından sebze olarak bilinmektedir.

Domatesin birçok çeşidi vardır. Ülkemizde en çok çeri, salkım, Better Boy gibi kırmızı cinsleri bilinse de domatesin siyaha yakın mordan sarıya kadar çok geniş bir renk yelpazesi vardır. Olgun haliyle yeşil olan domates cinsleri de bulunmaktadır. Özellikle İtalya’da domates yetiştiriciliği çok gelişmiştir. İtalya’nın hafif nemli sıcak havası ve yanardağların beslediği topraklar domates için adeta bir cennettir.

Domatesin nerede yetiştiğine bakmadan önce sizlere domates hakkında ilginizi çekebilecek bir kaç konumuzu önermek isterim.

Domates sizce nedir meyve mi yoksa sebze mi? Bu sorunuzun yanıtını merak ediyorsanız burayı tıklayınız lütfen.

Meyve mi sebze mi olduğunu öğrendiğinize göre şimdi sıra ne vitamini olduğunu öğrenmeye geldi. Domateste ne vitamini var yazımız sayesinde şifa dolu meyveyi daha iyi tanıyacaksınız.

Domates yetiştiricilerin sorunlarından biride, domatesin çiçeklerini dökmesidir. Domates neden çiçek döker yazımızda bu sorunun nedenlerini bulabilirsiniz.

Yem yeşil olarak oluşan domatesin nasıl kırmızı olduğunu merak ediyorsan. Domates nasıl kızarır yazımızı da mutlaka okumalısın.

Domates Nerede Yetişir

Peki domatesi ilk kim buldu? Bence domates olmazsa olmaz yiyeceklerin arasındadır. Domatesin tarihi hakkında bilgiye ihtiyacın var ise, domates ne zaman bulundu makalemiz sizi bekliyor.

Domates Nerede Yetişir – Domates nerelerde yetişir?

Günümüzde dört mevsim ticari olarak domates yetiştiriciliği yapılmaktadır. Yazları açık ve yarı açık diğer aylarda ise kapalı seralarda domates yetiştirilebilir. Aslen uygun ortam hazırlandığında domatesin yetiştirilemeyeceği bir yer yoktur ama doğal şartlar söz konusu olduğunda durum tam tersidir. Çünkü domates çok hassa bir bitkidir. Isının -3 derecenin altına düştüğü sıcaklıklarda ölür. Fazla nemli çok bol yağışlı yerlerde bitki çürür, meyve verimi düşer hatta hiç vermez. Domates büyüme döneminde en iyi 19 ile 27 derece aralığında yetişir. Bitkiye üstten değil dipten sulama yapılır. Özellikle meyveye dönen domates bitkisini üstten sulamak bitkiye büyük zarar verebilir.

Domates Nerede Yetişir? Hangi ilin domatesi meşhur

Nerenin domatesi meşhur derseniz bir çok şehrin halkı kendi şehrini söyler. Kısaca tam olarak Diyarbakır karpuzu gibi şehrinin adı ile anılan bir şehir yoktur.

Ama Antalya domatesi, diğer şehirlere göre kendinden daha çok bahsettirmiş, domates yetiştiren şehirlerimiz arasındadır.

Bu arada Çanakkale domatesi de kesinlikle unutulmaması gerek domatesi ile ünlü şehirlerimizdendir.

Ülkemizde domatesin açık alanda yetiştirilmesi için en uygun alanlar Akdeniz ve Ege bölgesinde yer alır. Antalya, Mersin ve Adana domates üretiminin en fazla olduğu illerdir. Aslen seralarla bu illerde dört mevsim domates yetiştirilmekte ve sebze ihracatında büyük payı domates oluşturmaktadır. Batı ve Orta Karadeniz bölgesinde ticari önemi olmasa da domates yetiştirilebilir.

Doğu Karedeniz bölgesinde ise aşırı yağış nedeni ile domates bitkisini küçük çapta bile yetiştirmek için sera koşulları gerekir. İç Anadolu’da sulama yapılırsa organik domates yetiştirilebilir. Hava koşulları nedeni ile meyve verimi ancak sonbaharda alınabilir. Doğu Anadolu bölgesinde ise aşırı soğuk doğal ortamda domates yetiştirilmesine imkân tanımaz.

Domates Nerede Yetişir? Domates toprağı nasıl olmalıdır?

Domates bol humuslu ve geçirgen toprakları sever. Kumlu topraklar tam ona göredir. Yüksek oranda su tutan killi toprakta ise verim düşer. Domates susuzluğa çok dayanıklı bir bitkidir. Toprağın asit ve baz dengesi de önemlidir. Domates orta karar topraklarda yani asit ve bazın dengeli olduğu topraklarda yetişir (Ph 6-7). Organik domates yetiştiriciliğinde üst üste yıllarda domates aynı tarlaya ekilmemelidir. Arada mutlaka başka sebzeler yetiştirilmeli 3 ile 5 yıl ara verilen tarlaya yeniden domates dikilmelidir.

Domates nasıl çimlendirilir ve fide dikimi nasıl yapılır?

Domates içerisinde bulunan çekirdeklerin tohum olarak ayrılması ve özel işlemlerden sonra çimlendirilmesi ile fidesi elde edilen bir bitkidir.

Domates yetiştirme safhaları:

1. Domatesin içerisinde bulunan çekirdekler diğer kısımlardan ayrılır ve özel solüsyona yatırılır.
2. Bu çekirdekler kurutulur ve ilaçlanır. Evde saksı yetiştiriciliği için bu hazır tohumlardan alınabilir ya da mevsiminde alınan domateslerin çekirdekleri çıkartılarak kâğıt bir havlu üzerinde kurutmaya bırakılır.
3. Bir domates tohumu uygun koşullarda saklanırsa 4-5 yıl çimlenme özelliğini koruyabilir.
4. Domates tarlada çimlendirilebilir ama genelde bu iş için piyasada olan çimlendirme aparatlarında ayrı ayrı fideler şeklinde çimlenme sağlanır.
5. Domates “şaşırtma” denilen bir teknikle dikilir. Bu teknikte fide çimlendiği alanda değil oradan alınıp yetiştirileceği alana dikilir. Bu şaşırtma yöntemi ile bitki hayata daha sıkı tutunur ve meyve verimi artar. Bu yöntem birçok sebze de uygulanır.
6. Uygun sıcaklık, nem ve güneş ışığı altında çimlenen fideler 10-15 cm olunca don olaylarının tam olarak bittiği aylarda tarlaya belli aralıklarla dikilir. Bu ay iç bölgelerde nisan sonu Akdeniz’de ise Mart sonu gibidir.
7. Sırık domatesler daha sık arayla yer domatesleri ise yaklaşık 50 cm gibi geniş bir arayla dikilir.
8. İlk dikimde “can suyu” denilen su verdikten sonra bitki 50 cm boya gelene kadar su verilmez. Bu boya geldikten sonra da su yapraklara temas etmeden belli aralıklarla kontrollü olarak verilir.
9. Verimi arttırmak için doğal gübrelerin yanı sıra domates için özel karışım gübreler de belli aralıklarla verilebilir. Organik tarım da ise sadece hayvan dışkısı gibi organik gübreler kullanılabilir.