Nane Bitkisi Hangi Bölgelerde Yetişir?

Nane bitkisinin latince ismi mentha piperita’dır. Nane bitkisi temmuz ile ağustos aylarında leylak renkte çiçekler açar. Nane bitkisi yaklaşık 1 metre kadar uzayabilir.

Nane koyu yeşil yapraklara, baharatlı bir lezzete ve özel bir kokuya sahiptir. Nane bitkisi genelde bahçelerde yetişen ve otsu yapıda olan bir bitkidir. Nane gölgeyi ve sulak toprakları sever.

Nane Bitkisinin Yetiştiği Bölgeler

Nane bitkisi özellikle Güney ve Orta Avrupa ve Akdeniz sahillerindeki ılıman iklimlerde yetişmektedir. Fakat nane bitkisini istenirse Japonya, Kuzey Afrika ve Amerika ülkelerinde de yetiştirmek mümkündür. Ülkemizde özellikle Anadolu’da daha fazla olmak üzere nane bitkisi bostan ve bahçelerde yetişmektedir.

Nane Türleri
Su Nanesi: Su nanesinin Latince ismi metha aquatica’dır. Bu nane türü bazen su içerisinde bazen de su kenarlarında yaşar. Su nanesi özellikle Anadolu’da yaygın olan bir nane türüdür. Su nanesinin yapraklarının rengi kırmızımsı, çiçekleri leylak renginde yaklaşık olarak 50 cm boyunda ve otsudur. Kurutulmuş olan su nanesi yapraklarının önemli olan maddesi mentoldür.

Tüylü Nane: Menta longifolia tüylü nanenin Latince adıdır. Otsu ve 50 cm boyunda olan tüylü nane bitkisinin çiçekleri erguvan ya da beyaz renkte, sapsız yapraklara sahip bir bitkidir. Tüylü nane özellikle Kuzey ve Kuzey Doğu Anadolu bölgelerinde oldukça yaygındır. Kurutulmuş olan yapraklar mentolü için kullanılmaktadır.

Kıvırcık Nane: Latince ismi Metha Varidistir. 50 cm boyunda olan kıvırcık nane bitkisi sivri, mavi çiçeklere sahip, sapsız yaprakları olan yine otsu bir bitkidir.

Nane yapraklarından elde edilen Oleım mentha Viridis adı verilen uçucu yağın içerisinde fazlaca karvon adı verilen bir madde bulunmaktadır. Bu madde diş macunu ve sakız gibi maddelerde kullanılmaktadır.

Nane Bitkisinin Tarihçesi
Eski Yunan mitolojisine göre nane bitkisinin hikâyesi yer altı tanrısı Pluto’nun güzel karısının eşini onu aldatırken görmesi sonucu nane bitkisine dönmesi ile başlar.

Nane Bitkisinin Kullanılışı: Nane bitkisi bilinen en eski tıbbi bitkilerdendir. Nane yaprakları ilaç yapmak ya da baharat olarak kullanılmak üzere yaz aylarının sonunda ya da sonbaharın başında toplanır ve kurutulur.

Nane çayı ve nane esansı olarak kullanılan nane bitkisi 2 farklı türde kullanılır. Nane çayı elde etmek için nane bitkisinin kuru yaprakları su ile kaynatılıp bal ya da şeker ile tatlandırmak sureti ile elde edilir. Nane esansı ise taze nane yapraklarından su buharı distilasyonu ile elde edilir. Nane esansı keskin bir kokuya sahiptir ve renksiz olup yıkıcı ve acı bir lezzete sahiptir.

Nane Bitkisinin İçindeki Maddeler
Nane bitkisinin yapraklarında uçucu yağ, şekerler, reçine, acı yağ ve tanen vardır. Uçucu yağın içerisinde nane bitkisinin etkili maddeleri olan cineol, cadinen, mentol, pinenler ve mentor vardır.

Nane esansından elde edilen mentol itriyat özellikle parfüm sanayinde sık sık kullanılan koku veren bir maddedir.

Nane Bitkisinin Tıbbi Etkileri Nelerdir?
Nane bitkisinin acı bir tadı ve acı bir kokusu vardır ve bu yüzden de hazmı kolaylaştırır, iştah açar, bağırsak ve mide gazlarını giderir.

Nane yaprakları ağızda çiğnenir ise ağız kokularını alır.

Mentol sayesinde mide iç yüzeyinde anestezik bir etki sağlar ve bu sayede de mide hassasiyetini azaltıp gastrit türündeki mide ağrılarına ve psikolojik olarak gelişen kusma ve bulantılara iyi gelir.

Nane bitkisinin hafif bir şekilde kabız yapma özelliği vardır bu yüzden ishal üzerinde de etkilidir. Bunun dışında spazm çözme etkisi de bulunmaktadır.

Kronik pankreas hastalığında nane çayı bağırsaklardaki normal olmayan fermentasyon ile bu duruma bağlı olan rahatsızlıkları giderir. Bu rahatsızlıklara dışkılama bozukluğu veya gaz, dolgunluk hissi gibi rahatsızlıklar örnek gösterilebilir.

Nane bitkisi ayrıca safra kesesi ve karaciğer fonksiyonlarını uyarır ve safrayı arttırır. Bu sayede kolesistopati adı verilen yani safra kesesinin az çalışması durumlarında faydalı olur.

Nane bunun dışında grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklarda ateş düşürür, mide bulantısını giderir ve iyileşmeyi hızlandırır. Bunun için 50 gram kadar nane 1 litre kadar kaynar su içerisinde yaklaşık olarak 15 dakika kadar demlendirilir. Hazırlanan bu dem sıcakken içilmelidir.

Sıkıntı, uykusuzluk ve yorgunluk yüzünden meydana gelen baş dönmelerinde nane çayı faydalı olabilir.

Hıçkırık sorununu gidermek için 1 fincan kadar sıcak suyun içerisine 1 çay kaşığı kadar kuru nane atılmalı ve bu karışım yaklaşık 5 dakika sonra içilmelidir. Hazırladığınız bu hızlı dem sayesinde hıçkırığınız hemen geçecektir.

Grip, nezle ya da soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklarda mentollü nane esansının koklanması kişiye ferahlık verir ve ayrıca kişinin solunum yollarını da açar.

Nane esansı istenirse haricen de kullanılabilir çünkü nane esansının mikrop öldürücü özelliği de bulunmaktadır.

Nane esansını haricen ayrıca boyun ve şakakların nane esansı ile ovulması migren ve basit baş ağrılarına iyi gelmektedir. Çünkü nane esansı ile anestezik maddelerin kişinin derisindeki sinir uçlarını etkileyerek ağrının kesilmesini sağlamaktadır.

Son olarak da araç tutmalarında halk arasında nane veya nane şekeri yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.