Soğan Hastalık Ve Zararlıları İle Mücadele Yöntemleri Nelerdir?

Daha önceki yazılarımızda soğan yetiştiriciliği hakkında bilinmesi gereken herşeyi sizlerle paylaşmıştık. Bu yazımızda ise soğan hastalık ve zararlıları ve onlarla mücadele hakkındaki herşeyi paylaşacağız.

Soğan Hastalık Ve Zararlıları

Sebzelerde Septoria Leke Hastalığı: Bu hastalık hem yapraklarda hem de yaprak saplarında küçük yuvarlak, kahverengi ve kesin sınırlar ile ayrılmış lekelerdir. Bu hastalık bitkide ilk olarak yaşlı olan yapraklarında görülmüştür.
• Bu lekelerin merkezlerindeki renk açık kahverengidir ve bu lekeler 3 mm çapına kadar büyüyebilirler.
• Bu lekelerin üzerlerinde ise koyu kahverengi ya da siyah renkte küçük lekeler bulunmaktadır.
• Zaman içerisinde büyüyen bu lekeler tüm yaprağı kaplayacak kadar çoğalır.
• Bu hastalık şiddetli olduğu zamanlarda yumrularda ve meyvelerde küçülmeler ile kalite bozuklukları baş gösterir.
• Bu hastalık rutubetli ve şiddetli yağışlar olan dönemlerde çok daha fazla artar.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Hangileridir?
Bu hastalığın görüldüğü bitkiler kabak, marul, domates, kereviz, soğan ve maydanozdur.

Hastalıkla Mücadele Yöntemleri Nelerdir?
Kültürel Yöntemler
• Bitkide temiz olan tohumun kullanılması şarttır.
• Ekim zamanında ekim nöbeti yapılmalıdır.
• Hasat artıkları ve hastalıklı bitkilerin toplanıp yok edilmesi.

Kimyasal Yöntemler
Bu hastalıkla mücadele yeşil oksam ilaçlaması ile yapılmalıdır. İlaçlama bu hastalığın ilk belirtileri görülür görülmez başlanmalıdır.

Soğan Mildiyösü Hastalığı: Bu hastalıkta soğan yapraklarının orta ve dip kısımlarında klorotik çukurlaşmalar meydana gelmektedir.
• Zaman içerisinde bunların ortaları beyazlaşır ve menekşe rengini alır.
• Oluşan bu lekeler diğer lekeler ile birleşmek sureti ile yaprağın kurumasına sebep olurlar.
• Bu hastalık soğan başında süngerleşme ve buruşmaya neden olur.
• Bu hastalığın erken görülüp hızlı bir şekilde yayılması ürün kaybına neden olan başlıca faktörlerden biridir.
• Tüm bunların dışında bu hastalığa yakalanan soğan bitkilerinin yumruları ambarlarda uzun bir süre ile saklanamazlar. Bitkinin yumrusunda zaman içerisinde çürüme, sulanma ve yumuşama oluşumları gözlenir.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Hangileridir?
Bu hastalığın görüldüğü bitkiler en başta soğan ondan sonrada sarımsaktır.

Hastalıkla Mücadele Yöntemleri Nelerdir?
Kültürel Yöntemler
• Hasatın sonunda hastalıklı olan bitkiler tamamen toplanıp yok edilmelidir.
• Hastalığın her yıl tekrar tekrar görülüp salgın haline geldiği bölgelerde yağmur ile sulama yapılmalı ve dayanıklı olan soğan çeşitleri ekilmelidir.
• Soğan tarımından kaçınacağınız yerler fazla çiğ düşen yerler olmalıdır.

Soğan Sürmesi Hastalığı: Özellikle kıska soğan yetiştirilen bölgelerde bu hastalık görülmektedir.
• Bu hastalık hemen göze çarpan çizgiler halinde görülür. Yaprak, kın ve yumrularda bu çizgiler görülür. Bu çizgiler koyu kahve mantara ait olan sporlar ile doludur.
• Lekeler ilk olarak tek yapraklı fidelerde görülürler. Bu lekeler bitkinin tüm gelişim sürecinde gelişimini sürdürürler.
• Bazı durumlarda hastalığa erken yakalanmış olan yapraklarda anormal kıvrılma ve bükülme görülür.
• Bu hastalığa yakalanmış olan bitkiler cüce kalırlar ve gelişiminin herhangi bir evresinde ölebilirler.
• Hastalık ile dolu olan tarlalarda bitkiler tamamen kuruyabilirler.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler Hangileridir?
Bu hastalığın görüldüğü bitkiler soğan ve sarımsaktır.

Hastalıkla Mücadele Yöntemleri Nelerdir?
Kültürel Yöntemler
• Bu hastalıktan ötürü yoğun zarar görmüş olan tarlalarda 8-10 yıl boyunca ekim nöbeti uygulanmalıdır.
• Hastalığın bulaştığı tarlalarda bitki artıkları yakılmalıdır.
• Hastalık kapmış olan arpacık yumruları ayıklanıp temiz yumrular ekilmelidir.

Soğan Psillidi Zararlısı:Tanımı Ve Yaşayışı
• Erginlerin boyu 2 ila 3 mm’dir ve rengi siyahtır.
• Larva ise 1 ila 3 mm boyunda, beyazımsı sarı ile koyu sarı arasında değişen renklerdedir.
• Erginler özellikle haziran ayında Doğu Anadolu bölgesinde ortaya çıkar.
• Dişiler ise yumurtalarını yaprak sapı veya arası ya da bitki gövdesine kısa aralıklar ile bırakırlar.
• Larvalar yumurtaların bırakıldıkları yerlerden çok fazla uzaklaşmaksızın beslenirler.
• Çoğalmasını yaz ayları boyunca devam ettiren erginler rahatsız edildikleri zaman sıçramak sureti ile uzaklaşırlar.

Zarar Şekli
• Larvaların ve erginlerin yapraklarda beslenmeleri sonucunda bitkinin yaprakları bükülür ve helezoni olarak kıvrılır.
• Sofralık için yetiştirilen soğanlarda yaprağın şeklini bozan bu hastalık yüzünden soğan kalitesi düşmektedir.
• Geniş yapraklı bitkilerin yapraklarında ise renk değişikliğinin yanı sıra buruşma ve sertleşme de göze çarpmaktadır. Sadece lahanalarda bu hastalığın vermiş olduğu zarar dış yapraklarda kaldığı için bu hastalık lahanalarda kaliteyi ve verimi etkilememektedir.

Zararlının Görüldüğü Bitkiler Hangileridir?
Bu hastalığın görüldüğü bitkiler başta soğan olmak üzere lahana ve bazı yabancı otlar konukçularıdır.

Zararlı İle Mücadele Yöntemleri Nelerdir?
Kültürel Yöntemler
• Bu zararlı ile mücadelede ilk adım tarlanın içerisindeki yabancı otların dikkatle temizlenmesidir.
• İkinci adım ise soğan bitkisinin dikimi ya da ekiminin mümkün olduğu kadar erken yapılmasıdır.
• Bitkilerin özellikle ilk gelişme dönemlerinde hızlı gelişmelerine imkân verebilmek için iyi bir gübreleme, düzenli bir şekilde sulama ve çapalama işlemleri yapılmalıdır.
Kimyasal Yöntemler
Bu hastalık genel olarak kimyasal mücadeleyi gerektirecek derecede yoğunluğa ulaşmaz ve bu nedenle bu hastalıkta kimyasal mücadeleye gerek duyulmaz.

Soğan Sineği :Tanımı Ve Yaşayışı
• Karasineğe benzeyen ama onlardan daha küçük olan bu zararlının erginleri gri renktedir.
• Yumurtası muz biçiminde ve mat beyaz renktedir.
• Larva ise bacaksız ve beyaz renktedir. Vücudun baş kısmı dar, sona doğru genişleyen ve havuç bitkisini andıran bir şekildedir.
• Yumurtalarını genelde sak ve soğanın birleştiği yere, yapraklara, yaprak koltuklarına, topraktaki çatlaklara ve yumru kabuğuna bırakır.
• Çıkmış olan larvalar ise sakın ve soğanın birleştiği yerden girmek sureti ile soğanın içine doğru ilerlerler.

Zarar Şekli
• Bitki dokusunda larvanın beslenip verdiği zararların yanı sıra taşımış olduğu çeşitli bakterilerin sonucunda bitkide çürümelere neden olurlar.
• Zarara uğramış olan bitkide gelişme durur.
• Bitki hem sararır hem de sak ve soğanın bitleştiği yerden tutulduğu zaman bitki bu noktadan kopar.

Zararlının Görüldüğü Bitkiler Hangileridir?
Soğanlı çiçekler, soğan ve sarımsak.

Zararlı İle Mücadele Yöntemleri Nelerdir?
Kültürel Yöntemler
Sonbaharda tarla olabildiğince derin sürülmeli, aşırı derecede bulaşık olan yerlerde çiftlik gübresi yerine kimyevi gübreler tercih edilmelidir.

Kimyasal Yöntemler
• Erginler için ekim yapılmadan önce toprak ve ekim sırasında bitki ilaçlaması yapılmalıdır.
• Tarla kontrolü yapıldığı sırada 100 bitkide 2 ila 3 soğan sineği görüldüğü taktirde yeşil aksam ilaçlaması yapılmalıdır.

Sebzelerde Tripsler:Tanımı Ve Yaşayışı
• Bu zararlının ergini yaklaşık olarak 1 mm boyunda, çok fazla hareketli ve sarı renktedir.
• Yaprakların alt yüzeyinde daha çok erginler ve larvalar bulunur.
• Konukçu bitki bulabildikleri müddetçe bu zararlılar sıcak bölgelerde üremeye devam ederler.
• Bu zararlılar yılda 3 ila 6 ve en fazla da 10 döl verirler.

Zarar Şekli
• Nimfler ve erginler bitkilerin meyvelerinde, sap ve yapraklarında bitkinin özsuyu ile beslenirler.
• Bu zararlıların beslendikleri yapraklar bir müddet sonra beyazımsı ya da gümüş rengini alırlar.
• Kurak geçen bölgelerde bu zararlıların verdiği bitki zararları çok daha fazladır.
• Bu zararlılar ayrıca virüs hastalıklarını taşıdıkları için sağlıklı bitkilere bu virüsleri bulaştırabilirler.

Zararlının Görüldüğü Bitkiler Hangileridir?
Patates, bezelye, yer elması, ıspanak, soğan, sarımsak, kabak, kavun, domates, karpuz, fasulye, pırasa ve patlıcan.

Zararlı İle Mücadele Yöntemleri Nelerdir?
Kültürel Yöntemler
• Zararlının dadandığı bitki atıkları yok edilmelidir.
• Yabancı ot mücadelesi ile toprak işlemesi yapılmalıdır.
• Seralardaki açıklar küçük delikli tül ile kapatılmalıdır.

Kimyasal Yöntemler
Çiçekte 10 adet thrips, büyük yapraklı bitkilerde 40 ve küçük yapraklı bitkilerde 20 tane görüldüğünde ilaçlama yapılmalıdır.

Pırasa Güvesi:Tanımı Ve Yaşayışı
• 1 cm erginin boyudur ve kanat açıklığı 1.5 cm civarındadır.
• Ön kanatları uzun ve dar, grimsi renkte olup üzeri koyu renkte geniş lekeler ile süslüdür.
• Larvanın vücudu sarımsı, başı kahverengi olup larva yaklaşık olarak 1 cm boyundadır.
• Kış zamanlarını ergin ya da pupa halinde geçirirler. Yeniden aktif olmaları ise nisan ile mayıs aylarını bulmaktadır.
• Bitki üzerine ve yapraklara yumurtayı tek tek bırakırlar.
• Larvalar direk yapraklara girer ve yaprakta uzunlamasına galeriler açarak beslenirler.
• Pırasa güvesi yılda yaklaşık 4 ila 5 döl verir.

Zarar Şekli
• Yumurtadan çıkan larvalar bitkinin içini delmek sureti ile yaprağın 2 epidermisi arasına girerler ve orada galeriler açıp beslenirler.
• Bitkide sararmalar ve solmalar olduğunda bitkide larva yoğunluğunun fazla olduğunu anlayabilirsiniz.

Zararlının Görüldüğü Bitkiler Hangileridir?
Pırasa güvesi pırasanın dışında soğan ve sarımsak bitkilerinde görülürler.

Zararlı İle Mücadele Yöntemleri Nelerdir?
Pırasa güvesi ile kimyasal mücadele tavsiye edilmemektedir.