Kırık Nasıl Tespit Edilir, Kırıklarda İlk Yardım Nasıl Yapılır?
Çeşitli nedenler yüzünden kemik bütünlüğünün bozulmasına kırık adı verilir. Normal koşullarda insan kemiği oldukça dayanıklıdır ama bazı durumlarda bazı hastalıklar sonucu ya da bir travmadan sonra kırılabilirler. İlk yardımda ise kırıklar 2 farklı gruba ayrılmaktadır.
Kapalı Kırıklar: Kemikteki bütünlüğün bozulmuş fakat kırık olan bölgenin çevresindeki derinin zarar görmediği kırık türleridir.
Açık Kırıklar: Kemikteki kırıkların yanı sıra deri bütünlüğünün dahi bozulduğu kırıklardır. Açık kırıklarda yara alan bölgeden kemikler dışarıya fırlar ve bu nedenle açık kırıklarda enfeksiyon tehlikesi yüksektir.
Kırık Belirtileri Nelerdir?
Bazı durumlarda kişide kırık olup olmadığı tam olarak anlaşılamaz. Fakat her türlü kırık şüphesinde gerçekten kırık varmış gibi müdahele edilmelidir.
• Kırık olan bölgede hareket nedeni ile artan ağrılar.
• Şekilde bozulma.
• Kişide hareket kaybı ya da hareketleri gerçekleştirememe.
• Doku içi kanama ve şişlik nedeni ile kırık olan bölgede morarma.
Kırıklarda İlk Yardım Nasıl Yapılır?
• Kırık olan kişinin ve kendi güvenliğiniz hemen sağlanmalıdır.
• Yaralı olan bölgenin bilinçsizce ya da gelişi güzel hareket ettirilmemesi gerekir. Gereksiz yapılan hareketler ise kırık kemiklerin kan damarları, sinirler ve komşu organlara zarar vermesine neden olabilir. Eğer mümkün ise kişi yerinden oynatılmamalıdır ama muhakkak yer değişimi ya da hareket egrekiyor ise o zaman eller yardımı iel kırık olduğu süphelinelen bölgelerin alt ve üstünden destek vererek kişi hareket ettirilmelidir.
• Kırık aynı bulunduğu şekilde sabitlenmelidir. Kırık bir kemiği tespit etmekte ilk kural bu tespite komşu eklemleri de eklemektir.
• Açık kırıklarda kırığı tespit etmeden önce yara olan bölge temzi bir bez ya da eşarp gibi bir malzeme yardımı ile kapatılmalıdır.
• Tanı konulması ve yardım alabilmek için tıbbi yardım istenmelidir.
• Eğer ambulans kısa mesafede yani çabuk bir şekilde yardıma gelebilecek mesafede ise kırık tespiti yapılmaz. Kırık tespiti için acil yardım ekiplerinin gelmesi beklenmelidir.
• Uyluk kemiği kırıklarında bacağın düzeltilebilmesi için hafif bir manevra yaparak kırık tespiti yapılabilir.
Kırıklarda Nasıl Tespit Uygulanır?
Kırık tespiti uygulaması kırılan organın her türlü hareketini önleyip kırık yarasını ağırlaştırmamak için uygulanır. Bu sayede kırık tespiti ile yeni yaraların kişide oluşması önlenir. Eğer bir kişide kırık olduğunu düşünüyorsanız kırığı 2 farklı yöntem ile tespit edebilirsiniz.
1. Basit sargı ya da üçgen sargı ile kumaş parçaları yardımı ile ya da yaralı olan kişinin kendi gövdesinin destek olarak kullanılmasıdır.
2. Kırık olan bölgeye sert bir malzemenin konulması ile yapılan uygulamadır.
Unutmayınız!
Kapalı olan bir kırığı ani ve bilinçsiz bir şekilde hareket ettirme sonucu açık bir kırığa dönüştürebilirsiniz.
Özellikle çocuklarda eklem bölgelerinde oalbilecek bir kırık göz ardı edilmemelidir. Çünkü kötü bir iyileşme evresi sonucu kemiğin normal gelişmesi engellenmiş olabilir. Bu yüzden kırıklar her zaman için tıbbi açıdan ele alınarak tedavi edilmelidir.
Kafaya alınan sert bir darbeden sonra kulak ya da burundan kan gelmesi ve özellikle kişinin bilinçsiz ve gözlerinin ya da kulaklarının altında morluklar oluşması kafatasında bir kırık oluştuğunun işareti olabilir.
Kafatası ve omurga kırıkları diğer kırıklara nazaran daha bir önem taşır. Çünkü omur ve kafatası kırıkları sonucu omurilik ve beyinde hasar meydana gelebilir. Bu yüzden bu gibi durumlarda kişiyi kesinlikle yerinden oynatmamak gerekir. Kişinin bulunduğu pozisyon korunmalı ve hemen acil yardım istenmelidir.
Yaşlılarda ise sıklıkla uyluk kemiği kırığı ya da kalça kırığı görülür. Bu gibi durumlar genelde iç kanama ya da şoka neden olabilmektedir.