Leke Çıkartıcı Maddeler Hangileridir, Leke Çıkartıcı Maddeler Nerelerden Alınır Ve Nasıl Kullanılır?
Alkol (İsopropil alkol %70 solüsyon): Alkol, sizinde tahmin ettiğiniz üzere bazı lekeleri çıkartmak için epey yardımcı olabilir fakat, vinil, akrilik ya da asetatta kullanabilmek için muhakkak alkolü sulandırmanız gerekmektedir. Bununda en sabit olan kullanım miktarı 1 birim alkole 2 birim sudur. Yapay alkol ise %90’lık solüsyonda kullanılabilir.
Öneriler: Alkol çok çabuk alevlenir, özellikle bazı renkler hassas olduğu için renklerin çok çabuk solmasına neden olur. Bu yüzden alkol kullanmadan önce giysinizin görülmeyen bir yerinde test etmenizde fayda vardır. Alkolü eczane ya da marketlerden kolaylıkla temin edebilirsiniz.
Amonyak: Amonyak gazı hidrojen ve azottan oluşan renksiz bir gazdır. Su ile beraber kolaylıkla emilir. Amonyak sulandırılmış bir şekilde halka satışa sunulur ve bir çok malzeme ve yüzeyde koku giderici ve temizleyici olarak kullanılır. Amonyak çok iyi bir yağ seyreltici ve leke çıkartıcıdır. Amonyak özellikle asitler ile temas edip değişmiş renkleri yenileme özelliğine sahiptir.
Öneriler: Bu noktada en önemli olan şey amonyak ile çamaşır suyunu asla birbirine karıştırmamanızdır. Eğer amonyak ile çamaşır suyu karışır ise ortaya zehirli bir gaz çıkar ve tehlikelidir. Amonyağı kapalı alanlarda kullanmayın çünkü dumanı oldukça güçlüdür. Aynı zamanda dikkat edilmez ise amonyak bazı renklerin solmasına neden olabilir ve bu yüzden yine kullanmadan önce giysi üzerinde küçük bir test yapmanız en uygunudur.
Amonyak sevgili okuyucularımız genelde yün ve ipek üzerinde kullanmak için uygun bir leke çıkarıcı değildir. Amonyak kullandığınızda eşyada renk değişimi oluyor ise renk değişimi olan bölgeyi, içerisine birkaç damla sirke damlatılmış temiz su ile hemen durulamanız gerekmektedir. Amonyak temizleyicisini tüm marketlerde bulmanız mümkündür.
Aseton: Aseton leke çıkartmanın ana maddesi olarak bilinsede lekeyi daha berbat hale getirebilecek diğer maddeleri içerisinde barındırabilir. Özellikle konsantre olan aseton tutkal, mürekkep ve tükenmez kalem lekelerini çıkartmak için kullanılabilir.
Öneriler: Lekeli olan giysinizi temiz bir havlunun üzerine yayın, üzerini birkaç damla kadar aseton ile kaplayın ve yağ bıçağı ile hafifçe sürtün. Havluya leke geçtiğinde ise havluyu alın ve işlemi yenileyin.
Beyazlatıcılar
Beyazlatıcılar arasına çamaşır suyu, amonyak, hidrojen peroksit, limon suyu, sirke ve güneş ışığını alabiliriz. Bu maddeler beyazlaştırıcı olup lekelerin çıkarılmasında yardımcı maddelerdir ve bu maddeler ile temizlenen kumaşlar çok daha az sararırlar.
Eğer beyazlaştırıcı bir maddeyi kullanmanız gereken bir durum var ise o zaman muhakkak kumaşınıza en uygun olan beyazlaştırıcı maddeyi seçmeniz gerekir.
İlk önce lekelenen bölgeyi kaliteli bir toz deterjan ile ovun ve soğuk bir su ile iyice durulayın. Eğer leke tamamen çıkmamış ve giysinin etiketinde sakıncalıdır diye belirtmiyor ise o zaman renklileriniz için uygun bir beyazlatıcı kullanabilirsiniz.
Öneriler: Çok kolay alevlenirler ve oldukça zehirlidirler. Asetat üzerinde kesinlikle kullanılmamalıdırlar. Özellikle elyaf ya da sentetik üzerinde kullanmanız gerekiyor ise muhakkak ilk önce test edilmelidirler. Eczanelerden kolaylıkla bulabilirsiniz.
Toz Beyazlatıcılar: klorun, çamaşır suyunun kullanılamayacağı bazı durumlarda toz beyazlatıcları kullanabilirsiniz. Toz beyazlatıcılar su ile karıştırılarak nemli kumaşa uygulanmalıdır. Beyazlatıcıyı kullandıktan sonra sğouk su ile giysiyi durulamayı sakın unutmayın.
Boraks: boraks kahve, çay ve meyve lekelerinin, kahve makinasından ve çaydanlıktan tortunun çıkarılmasında, kireçli suyun arıtılıp makinenizi yeniden kazanmanızda ve halılardaki lekelerde dahi kullanılabilir.
Boya Çıkartıcılar: Boya çıakrıcılar sıcak suyun kullanımını gerektirir ve sıcak suda işlenmiş ve kırışıklara dayanıklı kumaşlarda yünlülere ve diğer malzemelere zarar verebilir. Fakat sıcak suya dayanıklı olan malzemelerde, eşyalarda boya çıkarıcılar oldukça etkili bir biçimde kullanılır.
Öneriler: Boya çıkartıcıları kullanırken kesinlikle üzerinde yazan talimatlara göre boya çıkartma işlemini uygulayın. Boya çıkartıcıları hırdavatçılardan bulabilirsiniz.
Çamaşır Sodası: Sodyum karbonat çamaşır sodasıdır. Suyu arıtmak ve özellikle yağ lekelerini çıkartmak için kullanılır. Hatta çamaşır makinesine dahi atabilirsiniz. Çamaşır makinesinde kullanımda fazla çamaşır için 4 yemek kaşığı kadar ekleyin ve deterjanın miktarını azaltın. Çok fazla lekeli giysiler için daha fazla kullanabilirsiniz.
Öneriler: Yün ve ipekli kumaşlarda kesinlikle kullanmayın. Eczanelerden ve marketler çamaşır sodasını temin edebilirsiniz.
Çamaşır Suyu: Sentetik kumaşlarda, ketenlerde ve beyaz pamuklularda kullanabilirsiniz. Lekeleri çok rahatlıkla çıkartırsınız fakat kumaşın üzerinde çok fazla bekletirseniz kumaşın ipliğinin incelmesine neden olursunuz.
Unutmayın çamaşır suyu kesinlikle güneş ışığına maruz kalmış olan ipeklilerde ve yün kumaşlarda kesinlikle kullanılmaz.
Çamaşır makinesinde çamaşır suyu kullanımı yapmadan önce çamaşır suyunu sulandırmalı ve eşyaları önce durulamalısınız. Eğer bu ön uygulamayı yapmazsanız kumaşlarınızın delinmesine ve solmasına neden olursunuz.
Öneriler: Çamaşır suyu kullanırken dumanı içinize çekmeyin ve muhakkak lastik eldiven takın. Çamaşır suyunu amonyak ya da amonyak içeren başka bir leke çıkarıcı ya da beyazlatıcı ile kesinlikle karıştırmayın. Çamaşır suyunu havadar alanlarda ya da kullandığınız alana hava girmesini sağalyarak kullanın. Elbetet bildiğiniz üzere çamaşır suyunu tüm marketlerde kolaylıkla bulabilirsiniz.
Çamaşır Suyu İçin Önemli Tedbirler
• Giysilerinizi çamaşır suyunda ıslattığınızda asla metal içerikli maddeler kullanmayın. Çamaşır suyunu giysiler haricinde sadece emaye, cam, porselen ve dayanıklı plastiklerde kullanın.
• Çamaşır suyu oldukça zehirlidir ve bu yüzden tene ve göze teması halinde yanıklara ve kaşıntıya neden olabilir.
• Çamaşır suyunu kullnadığınız toz deterjanınız haricinde hiçbir temizleme malzemesi ile karıştırmayın. Alkaliler ile ve ağır gazlar ile karışımı, öldürücü gazların ortaya çıkmasına neden olur.
Çözücüler
Kullandığınız temizlik malzemelerinin bir çoğu içerisinde çözücü içermektedir. Örnek vermek gerekir ise neft yağı bir çözücüdür ve yağ ve boya lekelerini çıkartır. Bildiğimiz su dahi bir çözücüdür ancak tehlikeli değildir. Fakat bir çok organik çözücü oldukça yanıcı ve zehirlidir.
Yaygın olarak bilinen çözücüler arasında metilenklor, karbontetraklor, ispirtolar, mineral, trikloroetan ve damıtık petrol bulunmaktadır.
Leke çıkartma işlemlerinde kullanabileceğiniz boya tineri, cila çıkarıcılar ve kuru temizleme sıvıları içlerinde neredeyse % 100 çözücüler içerirler.
Eğer kıyafetinizin bır kısmında çözücü uygulamışsanız o zaman bu kısmı açık bir yerde bırakın ve özellikle çocuklardan ve hayvanlardan uzak tuttuğunuzdan emin olun. Lekeli olan kısmı yıkamaya geçmeden önce çözücünün buharlaşmasına izin verin.
Unutmayın giysinizde çözücü kullandıysanız giysinizin kuru olduğundan emin olduktan sonra giysinizi giyin.
Öneriler: Eğer bir çözücü kullanıyorsanız sakın lens takmayın çünkü çözücünün buharı gözün ve lensin arasına sıkışabilir.
Dumanı oldukça zehirlidir ve bu duman gittikçe artar azalmaz. Özellikle de kullanıcı alkol almış ise çünkü alkol çözücüyü kullanan kişi için daha bir zehirli hale getirir.
Bazı çözücüler yanıcı olabilirler bu yüzden çözücüyü ateşin ya da dumanın yanında ya da yakınında uygulamayın ve kesinlikle sigara içmeyin.
Çözücüler ile uğraşırken açık havada uğraşın ve dumanı içinize kesinlikle çekmeyin. Unutmayın çözücüler zehirlidir ve çözücü içerikli ürünleri azar azar kullanmaya özen gösterin.
Kullanmış olduğunuz tineri süzerek tekrar kullanabilirsiniz.
Bazı kişiler petrolden elde edilen çözücülere karşı hassastırlar bunu aklınızdan çıkartmadan çözücünüzü seçin.
Eğer özel bir eşyanız için özel bir çözücü almanız gerekiyor ise ve sizde bu lekeyi tam olarak giysinizden nasıl aldığınız çözücü ile çıkaracağınızdan emin değilseniz o zaman en mantıklı iş giysiyi alıp kuru temizlemeye vermektir. Çünkü bazı çözücüler yanlış kullanıldıkları zaman giysiye zarar verip daha kötü bir lekeye neden olabilirler. Hatta ve hatta bazı çözücüler eğer doğru kullanılmazsa bazı eşyaalrın boyasını çıkartıp, kumaşlarada oldukça fazla zarar verebilirler.
Kuru temzileme sıvıları özellikle yağ lekeleri üzerinde oldukça etkilidirler. Kuru temizleme sıvılarını fazlaca değil az miktarlarda kullanın. Unutmayın hafif yapacağınız uygulama ağır uygulamadan çok daha etkili olacaktır.
Çözücüler iel çalışırken, eski ve katlamış olduğunuz bir havluyu ters çevirin ve arka yüzüne uygulama yapın. Böylece leke kumaştan tamamen çıkmış olur. Unutmayın lekelendikçe malzemenin altındaki havlunun yerini değiştirmelisiniz çünkü bu şekilde gevşemiş olan leke kumaşı tekrar lekelemesin.
Deterjanlar: Her zaman kullandığımız sıvı ve toz deterjanlar özellikle yeni lekelerin kumaşlardan çıkartılması için etkilidirler. Lekeye direk olarak toz deterjanı ya da sulandırılmış deterjan ile sulandırılmış bulaşık deterjanını uygulayabilirsiniz. Daha sonra soğuk akan musluk suyunun altında lekeli olan bölgeyi iyice durulayabilirsiniz.
Unutmayın tüm sıvı çamaşır deterjanları lekeye direk olarak uygulanmaz bunun için muhakkak giysinizdeki ve sıvı deterjanın üzerindeki etiket ve önerileri dikkate alın.
Öneriler: Toz deterjanlar lekeyi sıvı deterjanlara göre çok daha iyi çıkartırlar. Sıvı deterjanlar genelde yağ lekelerini çıkartmak için tercih edilirler. Unutmayın bazı deterjanlar lekeleri daha iyi çıkartabilmek için enzim ve beyazlatıcı içerirler bu ve bunun gibi detayları her zaman göz önünde bulundurun.
Emiciler: Kumaşınzıın züerine dökülen lekeleri emmek amaçlı kullanacağınzı bezler her zaman için beyaz ve temiz bezler olmalıdır. Bezin beyaz olmasının nedeni dökülen malzemeyi bezin ne denli emdiğini anlamanızda daha fazla faydalı olmasıdır. Bunun dışında kağıt peçeteler, sünger ya da kurutma kağıdı da kullanabilirsiniz.
Bu noktada önemli olan dökülen lekeyi hemen henüz tazeyken emdirme işlemini artık emilecek bir şey kalmaya kadar yapmaktır. Emdirme işlemini yaparken kesinlikle lekeyi ovmayın bu lekenin daha fazla ve daha derine yayılmasından başka bir işe yaramaz. Dökülen tamamen emildikten hemen sonra lekeyi çıkartma işlemine uygun olan teknik üzerinden başlayın.
Emici Tozlar: Tebeşir tozu, talk pudrası ve nişasta birer emici tozdur. Tozu ıslak olan lekenin üzerine serpin. Toz emileni tamamen emdiği zaman ve iyice kuruduğu zaman lekeyi fırçalayın ya da elektrik süpürgesi ile çekin. Bu işlemi leke emme işlemi tamamen bitene dek sürdürün. Unutmayın emici olan tozlar özellikle yağlı lekelerde çok işe yarar.
Gaz: Gaz ürünler havuz ve teknelerdeki aşırı yoğunlaşmış su lekelerini çıkartmak için berebirdir. Ayrıca seramiklerin temizlenip parlaması içinde kullanılmaktadır.
Öneriler: Gaz ürünler zehirle ve yanıcıdırlar bu yüzden talimatları çok dikkatli bir şekilde okuyun. Bu ürünleri hırdavatçılarda bulabilirsiniz.
Gliserin: Piyada satılan birçok çözücü ürünün içerisinde gliserin bulunmaktadır. Gliserin hafif bir çözücü olamsına rağmen bazı lekeler için ön ıslatma gerektirebilir ve gliserini tek başına kullanmanızda yarar vardır. Gliserini eczanelerden bulabilirsiniz.
Güneş Işığı: Evet sevgili hanımlar yanlış duymadınız güneş ışığı doğal bir beyazlatıcıdır. Örnek vermek gerekirse ticari beyazlaştırıcıların zarar verebileceği danteller güneş ışığı sayesinde beyazlatılabilirler. Bunun için beyaz bir çarşafın üzerine dantellerinizi dikkatli bir şekilde yerleştirin ve gece süresince birkaç tane mandal ile asılı bir şekilde dantellerinizi bekletin. Gerekirse bunu birkaç defa tekrarlayın.
Rengi solmuş bir eşyanızı beyazlatmak istiyorsanız eşyayı önce ıslatın ve yoğun olan güneş ışına bırakın. Eşyanzıın giderek daha da beyazladığını fark edeceksiniz.
Fakat bu noktada unutmamanzı gereken her kumaş güneşe dayanıklı değildir o yüzden doğal beyazlatma yapacağınız kumaşın güneşe dayanıklı olduğundan emin olun.
Hidrojen Peroksit ( Oksijenli Su): Hidrojen peroksit %3 derece sertlikte kolay ve güvenilir bir leke çıkarıcıdır. Beyaz naylon ve suni ipekliler dışında beyaz kumaşlar için 1/3 peroksitte 3 birim ılık su ¼ çay kaşığı kadar sirke ve 1 damal kadar amonyak ekleyin. Lekeyi 10 dakika kadar suda bekletin ve daha sonra düzgün bir şekilde kurutun. Eğer gerekiyor ise bu işlemi tekrarlayın.
Öneriler: Eğer peroksit ışığa maruz kalmış ya da eskimiş ise gücünü kaybeder. Bu yüzden alırken az miktarlarda alınmalıdır. Peroksiti eczanelerden ya da marketlerden alabilirsiniz.
Karbonat (Sodyum Bikarbonat): Kabartma tozu aşındırmayan ve ucuz bir temizleyici ve koku gidericidir. Yumuşak temizleme tozu olarak kullanıldığı gibi kirli yüzeyleri temizlemek için su ile karıştırılarak kullanılabilir. Her marketten kolaylıkla alabilirsiniz.
Limon Suyu: limon suyu özellikle fil dişi ( piyano tuşları) parlatmada, bazı lekeleri çıakrtmada koku giderici veya beyazlatıcı olarak kullanılabilir.
Mobilya Cilası: Mobilya cilanızı iyi ve amacına uygun bir şekilde seçin. Özellikel balmumu olan cilalar sert ahşabı koruduğu gibi güçlendirirde. Balmumu cilaları özellikle açık renk ahşaplarınıza uygulamayı tercih edin çünkü yağlı cila kullanımı ahşabın dokusuna zarar verebilir. Bu yüzden özellikle yağlı cilaları koyu renk ahşaplarınızda kullanmalısınız. Nemli bir beze uygulayıp kuru toz alıcı ile cilalayın.
Öneriler: Eğer ahşabın üzerine snetetik bir cila kullanılmış ise yap içeren cilalar kullanmaktan sakının. Mobilya cilalarını her marketten temin edebilirsiniz.
Naftalin Topları: Özellikle kuru temizlemecilerin giysi ve battaniyelere kullandıkları naftalin evde kullanım için hiç uygun değildir.
Sentetik kumaşlara naftalin kullanmanıza gerek yoktur, sadece naftalin yünlü kumaş için gereklidir. Fakat naftalin yünlülerin temiz ve böceksiz bir ortamda saklanmaları durumunda kullanılır.
Naftalin topları yünler ile asla temas etmemelidirler bu yüzden eski giysi çantasının ya da eski mendillerin içerisine konmalıdırlar.
Neft Yağı: yağlı boya için tiner olarak kullanılır. Eğer kumaş neft yağına dayanılkı olan bir kumaş ise boya ve yağ lekelerinin çıkartılmaısnda oldukça etkilidir.
Okaliptus: Okaliptus zamkı, reçinesi ya da yağı için yetiştirilmektedir. Okaliptus bazı yağların çıkartılmasında işe yarar.
Öneriler: Kullanmadan önce giysi üzerinde test edin ve sonra kullanın. Eczanelerden elde edebilirsiniz.
Oksalik Asit: Bu ürün kristal şekilde satılır ve zehirli bir maddedir. Özellikle metalden pası çıkartmak için mükemmeldir.
Öneriler: Oksalik asit çok fazla tehlikelidir ve kullanılırken aşırı dikkat ister. Kesinlikle eldiven takın, çocuklarınızdan ve hayvanlarınızdan uzak tutun.
Oksalik asiti eczanelere özel sipariş vermek sureti ile elde edebilirsiniz.
Sabun: Temizleme işlemlerinde boya maddesi içeren, kokulu ve nemlendirici sabunlar kullanmayın. Bu ek olan sabunun içerindeki maddeler dahi bazı durumlarda başlı başına bir leke haline gelebilirler.
Sıcak Su: Aşırı lekeli pamukluların, rengi solmayan pamukluların ve ketenlerin temizliğinde ve lekelerinin çıkartılmasında ya da yumuşatılmalarında 140 derecelik sıcak su işe yarayacaktır.
Öneriler: Sıcak su özellikle sentetik olan kumaşların esnekliğini azaltır ve renklerinin solmasına neden olur.
Sirke: Bildiğiniz beyaz sire %5 asetik asit solüsyonudur. Pamuklu ve keten kumaşlarda kullanmadan önce muhakkak sulandırmanız gerekir. Bu yüzden kullanmadn önce test etmek en sağlıklısıdır.
Sitrik Asit: Piyasadan aldığınız bir çok leke çıkarıcılar sitrik asit içermektedir. Özellikle eptrol içeriğe sahip olanlar beyazlatıcı ve çözücü madde bileşimlidir.
Öneriler: İlk önce her zaman için solüsyonu test etmeniz gerekmektedir. Petrol içeriğe sahip olan ürünleri havadar yerlerde kullanmanızda fayda vardır. Bu ürünü eczanelerde ve marketlerde bulabilirsiniz.
Tozlar: Bazı tozlar özellikle demir kalıplarda olan pasları gidermek için kullanılır.bazıları ise paslanmaz çelik, formika, fiberglas, lavabo ve küvetler için kullanılan kazıyıcı temizleyicilerdir.
Vazelin: Vazelin en çok bildiğiniz üzere yağ lekelerini çıkartmak için ön çözücü olarak kullanılmaktadır ama leke çıktıktan sonra kumaşın solmasını önlemeniz için ek bir solüsyona daha gereksinim duyarsınız.