Sarımsak Hangi Bölgelerde Yetişir, Sarımsağın Tıbbi Etkileri Nelerdir?

Sarımsağın Latince adı allium sativum’dur. Sarımsak bitkisi temmuz ve ağustos aylarında yeşilimsi ya da pembemsi çiçekler açan ve toprağın altında çok büyük bir soğana sahiptir. Sarımsak bitkisi 10 ila 50 cm’ye kadar uzayabilen bir bitkidir.

Sarımsağın Yetiştiği Bölgeler

Sarımsağın ana vatanı Orta Asya’dır ama buna rağmen sarımsak bitkisi tüm dünyada ve ılıman iklim kuşağında yetişmektedir. Sarımsak bitkisi en çok bostan ve bahçelerde yetişmektedir.

Sarımsağın Tarihçesi
• Sarımsak bitkisi Yunan mitolojisine göre vücudu ve ruhu koruyan bir bitkiydi. Bu yüzde Yunanlılar kavşaklara ve yollara yer altı Tanrıçası olan Hecate için sarımsak bırakırlardı.
• Daha sonraları ise sarımsağın batıl inanışlarda kişileri vampirlerden koruduğuna inanıldı.
• Sarımsak bitkisinin tarihi taş devrine dayanmaktadır. Bu yüzden M.Ö. 3000 yıllarına ait ve taşlara kazınmış olan sarımsak ile yapılan reçeteler bulunmuştur.
• Eski Mısır papirüslerinde M.Ö. 1600 yılında piramitler için çalışan Mısırlı işçilerin yemeklerde yeteri kadar sarımsak ve soğan bulunmadığı gerekçesi ile çalışmadıkları kaydedilmiştir. Bunun nedeni ise soğan ve sarımsağın genel fizik kondisyonunu arttıran ve özellikle o dönemlerde bütün doğuda çık yaygın olan amipli dizanteriye karşı koruyucu maddeler içerdiğinin bilinmesidir.
• Sarımsak bitkisi Romalılarda özellikle savaşlardan hemen önce askerleri kuvvetlendirmek için askerlere bol miktarlarda verilirdi.
• Sarımsak bitkisini kuzey ülkelerine tanıtanlar ise Osmanlılardır. Bu olaydaki anahtar hadise ise 1683’teki Viyana kuşatması olduğu ileri sürülmektedir. Uzun süren bu kuşatma sonunda askerler için ayrılan kahve ve sarımsak geri dönüş yolunda yanlarında alınmayarak orada bırakılmıştır. Tabi daha sonra da bu gıdalar Viyana halkına dağıtılmıştır. Bu yüzden günümüzde sarımsak bitkisi Viyana’da hala sıklık ile kullanılan bir bitkidir. Geride bırakılan kahve ise günümüz Viyana kahvelerinin orijinalin de yatan gerçek sebeptir.
• Ek olarak verebileceğim tarihi bilgi ise özellikle 1. Dünya savaşı sırasında askerlerin mikrobik hastalıklardan korunmak için bolca sarımsak yedikleridir.

Sarımsak Bitkisinin Kullanılışı
Sarımsak bitkisinin yaprakları solmaya başladığında sarımsağın soğanları toprağın altından çıkarılır ve güneşte kurutulur. Bu sarımsaklar oldukça keskin kokulu ve yakıcı bir lezzete sahiptir.
Sarımsak bildiğiniz üzere gıda olarak kullanılmaktadır ve bunun dışında dâhilen ezilerek veya özü çıkarılarak haricen tüketilebilir.

Sarımsağın İçindeki Maddeler
Sarımsağın içerisinde A, B, C vitaminleri, şekerler, sarımsağa kendine has özel koku ve lezzetini verem kükürtlü uçucu bir yağ ile allicin maddesi vardır.

Sarımsağın Tıbbi Etkileri Nelerdir?
• Sarımsak bitkisinin tıbbi etkileri genel olarak sistematik ve lokal olarak ikiye ayrılmaktadır. Lokal etkisi ağız yolu ile alınan sarımsağın bağırsağa ve mideye yaptığı etkileridir. İçinde bulundurduğu allicin maddesi mikrop öldürücü ve acı lezzeti nedeni ile iştah açıcıdır.
• Sarımsak bitkisi Doğu ülkelerinde amipli dizanteriye, Batı ülkelerinde ise özellikle savaş yıllarında görülen basilli dizanteriye karşı yüksek miktarlarda ve geniş bir çevrede tüketilmiştir.
• Sarımsağın bu lokal mikrop öldürücü etkisi bağırsak parazitlerinden kıl kurtlarına kadar kapsamaktadır. Ayrıca özellikle dizanteriden sonra kalan spastik kolon rahatsızlığında, karın ağrılarında, spazm çözücü, mide ağrılarında gaz giderici etkilere sahiptir.
• Sarımsağın sistematik etkileri arasında ise damar sertliğini geriletmesi ve engellemesi vardır. Bu yüzden özellikle doğu ülkelerinde sarımsak bitkisi damar ve kalp rahatsızlıklarında kullanılan meşhur bir ilaçtır. Elbette bildiğiniz üzere sarımsağın bu etkilerinden faydalanmak istiyorsanız sarımsağı epey uzun bir süre kullanmanız gerekmektedir.
• Sarımsak bitkisinin damar sertliğini önleyen etkisinin kanıtı ise Rus bilim adamı Petkov tarafından tavşanlar üzerinde deney yapılarak kanıtlanmıştır. Petkov’un çalışmaları sonucunda elde edilen diğer bilgiler ise damar sertliğine bağlı bacak ağrıları ve görme azlıklarında 2 ile 3 aylık sarımsak tedavisinin faydalı olabileceği ileri sürülmüştür.
• Sarımsak bitkisinin tansiyon düşürücü etkisi olup olmadığına dair zıt görüşler olsa da yine Petkov’un araştırmalarına göre sarımsak bitkisi kesinlikle tansiyon düşürücü etkiye sahiptir ve sarımsak bayatladıkça bu etkisi azalmaktadır.
• Düşük dozlarda alınan sarımsak bağırsak hareketlerini ve tonüsünü arttırır. Bu yüzden sarımsak bağırsak tonüsü düşmüş olan yaşı ilerlemiş kişiler için çok faydalı bir bitkidir.
• Tüm bunların dışında sarımsak bitkisi damar sertliğinin yol açtığı karın ağrıları, yanma, ekşime ve gaz gibi rahatsızlıklarda faydalıdır.
• Yine Petkov’un yaptığı araştırmalarda kurşun zehirlenmelerine karşı sarımsağın kullanılabileceği belirtilmiştir.

Başlıca İngiliz araştırmacıları atrafından yapılan ve Lancet adı verilen tıp dergisinde yayınlanan son bulgulara göre sarımsağın 3 etkisi ön plana çıkartılmıştır.

1. Sarımsak bitkisi kanda damar sertliğine yol açan madde olan kolesterolü düşürmesi.
2. Kan oluşan pıhtıları çözen sistemi aktivite etmesi.
3. Kanda pıhtılaşmaya neden olan hücrelerin bu eğilimini azaltması ve dolayısı ile kanı sulandırması.
Yukarıda saydığım bu 3 etki sarımsağın damar sertliğine karşı olan özelliğini desteklemektedir. Ve son olarak da sarımsak öksürüklü hastalıklarda göğsü yumuşatır ve sesi açar.
• Sarımsağın harici kullanımda ise ezilmiş olan sarımsak ya da sarımsak usaresi haricen yaraların mikrop kapmasını veya derinin mantar hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
• Sarımsaktaki allicin maddesinin ise mikrop ve mantar öldürücü etkisi olduğu bilimsel olarak da kanıtlanmıştır.
• Sarımsak yendiği zaman kan yolu ile sarımsağın içerdiği maddeler vücuda yayılır ve atılımda ise 2 farlı yolu izler. Bu yollar ise ter ve nefestir. Sarımsağın kişide yarattığı kötü kokunun nedeni işte budur. Sarımsak süte de geçer bu yüzden emziren anneler sarımsak kullanmamalıdır.